Ngày 17/9, dưới sự chủ trì của Bộ trưởng Ngoại giao Niger – nước Chủ tịch Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc (HĐBA LHQ) trong tháng 9, cơ quan này đã họp phiên trực tuyến đánh giá về tác động của biến đổi khí hậu và suy thoái môi trường đối với các vấn đề nhân đạo, hòa bình và an ninh quốc tế.
Chủ tịch Ủy ban Chữ thập đỏ quốc tế (ICRC) Peter Maurer và Tổng thư ký Ủy ban Công ước chống sa mạc hóa Ibrahim Thiaw tham dự và báo cáo tại cuộc họp.
Đại diện các nước thành viên Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc tham dự cuộc họp trực tuyến về vấn đề lực lượng gìn giữ hòa bình ngày 14/9/2020. Ảnh minh họa: Hữu Thanh/Pv TTXVN tại New York, Hoa Kỳ
Ông Maurer cho rằng người dân sinh sống tại các khu vực xung đột đang phải chịu các cú sốc kép, vừa do xung đột gây ra, vừa do vấn đề khí hậu và suy thoái môi trường. Khu vực Hồ Chad và Sahel là những nơi có khủng hoảng nhân đạo nghiêm trọng nhất với hơn một triệu người Mali, Niger và Burkina Faso phải rời khỏi nơi ở trong một năm qua, nhiều người trong số này sống tại những nơi ngoài phạm vi kiểm soát của chính phủ. Ông Maurer kêu gọi HĐBA cần hành động khẩn cấp để khắc phục các cuộc khủng hoảng nhân đạo này.
Trong phần báo cáo của mình, Tổng thư ký Ủy ban Công ước chống sa mạc hóa Ibrahim Thiaw cho rằng mối liên hệ giữa suy thoái môi trường với hòa bình và an ninh xuất phát từ nhiều lý do, trong đó có tình trạng gia tăng nhu cầu về tài nguyên thiên nhiên; thực trạng quản lý yếu kém; hạn hán kéo dài, nghiêm trọng; tài nguyên phân bổ không đồng đều dẫn đến cạnh tranh và nguy cơ xung đột. Theo ông Thiaw, cần có giải pháp toàn diện để điều chỉnh hệ thống kinh tế – xã hội, tăng cường quản lý tài nguyên thiên nhiên và quản lý xung đột.
Tại cuộc họp, các nước thành viên HĐBA nhất trí cho rằng biến đổi khí hậu và suy thoái môi trường, nhất là ở các vùng xung đột, khiến người dân phải rời khỏi nơi ở và gây mất an ninh lương thực, y tế, mất cân bằng kinh tế, dân số, xã hội. Điều này đặc biệt đúng ở khu vực Sahel, Tây Phi. Nhiều ý kiến, trong đó có của Việt Nam, cho rằng cần lồng ghép tác động của biến đổi khí hậu và suy thoái môi trường vào các giải pháp hòa bình, an ninh, nhân đạo như ngăn ngừa xung đột, giải quyết xung đột, cứu trợ nhân đạo, thực thi luật nhân đạo, trong đó có nghĩa vụ bảo vệ môi trường trong xung đột.
Đại sứ Đặng Đình Quý, Trưởng Phái đoàn Việt Nam tại LHQ, khẳng định cần phải giải quyết toàn diện các tác động nhân đạo và an ninh của vấn đề biến đổi khí hậu và suy thoái môi trường. Đại sứ kêu gọi tăng cường tuân thủ luật nhân đạo, bao gồm nghĩa vụ liên quan đến bảo vệ môi trường; tăng cường hợp tác quốc tế; chú trọng hỗ trợ các nước xung đột, hậu xung đột, các nước kém phát triển, các quốc đảo nhỏ đang phát triển; tăng cường khả năng chống chịu và thích ứng của người dân trước tác động của biến đổi khí hậu. Đại sứ cho rằng HĐBA cần được tiếp tục thông tin về tác động của suy thoái môi trường, biến đổi khí hậu đến hòa bình và an ninh quốc tế.
Cuộc họp là một trong 4 sự kiện dấu ấn của Niger trong tháng Chủ tịch luân phiên HĐBA, gồm cả chủ đề về hợp tác giữa LHQ và Tổ chức pháp ngữ, Bảo vệ trẻ em và xung đột vũ trang, và Quản trị toàn cầu hậu đại dịch COVID-19. Đây là cuộc họp chính thức thứ hai của HĐBA trong năm 2020 về chủ đề biến đổi khí hậu, sau cuộc Thảo luận mở về An ninh khí hậu do Đức tổ chức tháng 7/2020.
